Yeni Çek Kanunu ve şirket müdürlerinin sorumluluğu

3167 Sayılı Kanunun 16/1 maddesine göre, üzerinde yazılı keşide tarihinden önce veya ibraz süresi içinde 4 üncü madde uyarınca ibraz edildiğinde, yeterli karşılığı bulunmaması nedeniyle kısmen de olsa ödenmeyen çeki keşide eden hesap sahipleri veya yetkili temsilcileri, kanunların ayrıca suç saydığı haller saklı kalmak üzere, çek bedeli tutarı kadar adli para cezasıyla cezalandırılırlar.. şeklindeki düzenlemeye göre çeki keşide eden hesap sahipleri veya yetkili temsilcileri cezalandırılmaktaydı. Gerek gerçek kişilerin yetkili temsilcileri ve gerek tüzel kişilerin yetkili temsilcileri keşide ettikleri çeklerin karşılıksız çıkması halinde asıl menfaat sahibi olan çek hesabı sahibi ceza almazken görevleri gereği keşide ettikleri çeklerden dolayı sorumlu tutuluyorlardı. Bu nedenlerle Yeni Çek Kanunu'a düzenleme getirildi.

Bu yeni düzenlemeye göre Şirket Müdürü veya muhasebeci konumunda olan şahıslar hakkında verilecek muhtemel mahkeme kararları aşağıdaki gibidir.(Şirket Müdürünün, Şirket ortağı, hissedarı olamamsı kaydıyla)

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ

Sanık hakkında, Pendik C. Başsavcılığınca, olay tarihinde, müştekiye verdiği suça konu çekin karşılıksız çıktığı ve düzeltme hakkındı da kullanmayarak atılı suçu işlediği iddiasıyla ve 3167 sayılı kanunun 16/1-3 maddeleri gereğince cezalandırılması talebiyle mahkememizde kamu davası açılmıştır.

Sanık duruşmalara gelmemiş savunmada bulunmamış, savunmasının alınmasından 5271 sayılı CMKnin 195.maddesi gereğince vazgeçilmiştir.

İddia, suça konu çeke ve sanığın bankaya bildirdiği adreslere ilişkin muhatap bankadan temin edilen tüm belgeler, yapılan yargılama ve tüm dosya kapsamından; Sanığın olay tarihinde keşideci Tüzel Kişi adına hareket eden ŞİRKET MÜDÜRÜ SIFATIYLA çek keşide ederek müştekiye verdiği …/…/.2009 tarih ve 5.000 TL bedelli çekin karşılıksız çıktığı, sanığın 3167 sayılı kanunun 4814 sayılı kanun ile değişik 8. Maddesinde belirtilen şekilde düzeltme hakkını da kullanmadığı ve bu suretle atılı belirtilen yasanın 4814 sayılı kanunla değişik 16/1-3 maddelerinde yazılı suçu işlemiş olduğu anlaşılmış ise de,

5/2,3 fıkraları ise ; Birinci fıkra hükmüne göre çek karşılığını ilgili banka hesabında bulundurmakla yükümlü olan kişi, çek hesabı sahibidir.
Çek hesabı sahibinin tüzel kişi olması hâlinde, bu tüzel kişinin mali işlerini yürütmekle görevlendirilen yönetim organının üyesi, böyle bir belirleme yapılmamışsa yönetim organını oluşturan gerçek kişi veya kişiler, çek karşılığını ilgili banka hesabında bulundurmakla yükümlüdür
(3) Çek hesabı sahibi gerçek kişi, kendisi adına çek düzenlemek üzere bir başkasını temsilci veya vekil olarak tayin edemez.
Gerçek kişinin temsilcisi veya vekili olarak çek düzenlenmesi halinde, bu çekten dolayı hukuki ve cezai sorumluluk çek hesabı sahibine aittir düzenlemesi içermektedir.
Yeni düzenlemeye göre karşılıksız çıkan çekten dolayı ceza sorumluluğu bizzat adına çek keşide edilen gerçek kişi hesap sahibi veya tüzel kişi adına çek keşide edilmesi durumunda , bu tüzel kişinin mali işlerini yürütmekle görevlendirilen yönetim organının üyesi, böyle bir belirleme yapılmamışsa yönetim organını oluşturan gerçek kişi veya kişilerdir. Böylece, bir şirkette muhasebeci veya müdür olarak çalışıp, görevi gereği çek keşide eden ve keşide ettiği çek karşılıksız çıktığı için hakkında ceza davası açılan, şirketin mali işlerinden, karından ve zararından sorumlu olmayan bu kişilerin ceza sorumluluğundan kurtarılması amaçlanmıştır..

Yasanın 5(4) madde ve fıkrasında yer alan Karşılıksız çek düzenleyen, adına karşılıksız çek düzenlenen ve ileri düzenleme tarihli çek üzerinde yazılı tarihe göre kanunî ibraz süresi içinde ibrazında, karşılığını ilgili banka hesabında bulundurmayan gerçek ve tüzel kişi hakkında, soruşturma evresinde Cumhuriyet savcısının talebi üzerine, sulh ceza hâkimi tarafından, kovuşturma evresinde resen mahkeme tarafından, karşılıksız çıkan her bir çekle ilgili olarak, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı verilir; hükümleri gereğince sanığa para cezası tayin edilemeyeceği, sadece çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağına hükmolunabileceği dikkate alındığında sanık hakkında tedbire ilişkin hükümlerin uygulanması gerektiği anlaşılmakla sanığın 5941 sayılı Kanunun 5(4) madde ve fıkrası hükmü gereğince çek düzenleme ve çek hesabı açmaktan YASAKLANMASINA ilişkin aşağıdaki şekilde karar verilmek gerekmiştir.

KARAR : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;

Sanığın ŞİRKET MÜDÜRÜ SIFATIYLA karşılıksız çek keşide ettiği sabit olmakla 5941 sayılı Kanunun 5(4) madde ve fıkrası hükmü gereğince çek düzenleme ve çek hesabı açmaktan YASAKLANMASINA,

5271 sayılı CMKnin 325. - (1) madde ve fıkrasında yer alan Cezaya veya güvenlik tedbirine mahkûm edilmesi hâlinde, bütün yargılama giderleri sanığa yüklenir. Hükmü gereğince ….. TL tebligat ve yazışma giderinden ibaret yargılama giderinin sanıktan tahsiline,

Dair, 7 gün içinde mahkememize verilecek dilekçe veya tutanağa geçirilmek şartıyla zabıt katibine yapılacak sözlü beyan ile Yargıtay ilgili ceza dairesine temyiz yolu açık olmak üzere, sanığın yokluğunda, talebe uygun olarak verilen karar açıkça okunup anlatıldı.

Şirket hissedarı olmamak kaydıyla sadece şirket müdürü olarak atanmış şahıslar hakkındaki hüküm bu şekil olacaktır...

YENİ ÇEK KANUNUNDA LEHE OLABİLECEK KONULARLA İLGİLİ SAYFALAR:

1- YENİ ÇEK KANUNDA ÇEKE KISMEN YAPILMIŞ ÖDEMELERLE İLGİLİ KONU

2- ÇEKLERDE VEKALETEN İMZASI OLANLARIN DURUMU

3- YENİ ÇEK KANUNDA LEHE OLAN KONULARDA GENEL DEĞERLENDİRME

Bu sayfaları mutlaka okuyun....