TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
"İcra ve İflas Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi" gerekçesiyle birlikte ekte sunulmuştur.Gereğini saygılarımızla arz ederiz.
Prof. Dr. Alim IŞIK
MHP Kütahya Milletvekili
GENEL GEREKÇE
Bilindiği gibi, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 110. ve 111. maddeleri icra takibi yapıldıktan sonra alacaklının satışalebi yapıldıktan sonra alacaklının satış talebinden önce borçlunun borcunu taksitle ödemesini vaat etmesine ve haczin kalkmasına ilişkin düzenlemelere yöneliktir. Anılan bu düzenlemelere göre icra muamelesinin durdurulması için borçlunun düzenli taksitlerle ödeme taahhüdünde bulunması ve ilk taksiti de derhal ödemesi gerekmektedir.Anılan kanunun 340. maddesi ise bir taahhütte bulunulması ve makul bir sebep olmaksızın bu ödemeyi ihlal eden borçlunun, alacaklının talebi halinde 3 aya kadar hapis cezası ile cezalandirılabileceğini öngörmektedir. yani taahhüdü ihlal suçunun oluşabilmesi için ortada geçerli bir taksit sözleşmesinin olması ve borçlunun da taksitinin ödeme vakti gelmesine rağmen makul bir sebep olmadan bu borcunu ödememiş olması gerekmektedir. Bu durumda alacaklıya bir şikayet hakkı doğmakta ve şikayet üzerine borçlu borcunun tamamını ödeyinceye kadar hapis cezasıyla tazyik edilebilmektedir.
Söz konusu hapisle cezalandırma suçu bir kereye mahsusu bir suç olmayıp borçlunun ihlal ettiği her taksit vaadi için alacaklının hapis isteminde bulunduğu sürece tekrarlanabilmektedir. Bu uygulama bir çok ailenin parçalanmasına ve mağduriyete yol açmaktadır.
Karşılıksız çek için uygulanan hapis cezasının kaldırılmasının ardından taahhüdün ihlal edilmesi halinde hapis cezası uygulamsına devam edilmesi kamuoyunda önemli tartışmalara yol açmıştır.
Ülkemizde son dönemde uygulanan kötü ekonomi politikaları nedeniyle giderek artan borçlanmanın sonucunda zaten maddi durumu elvermediği için taksitini ödeyemeyen borçlunun hapse atılması sonucunda borcunu ödemesi nerdeyse imkansız hale gelmektedir.
Bir şahsın borcu yüzünden hapisle cezalandırılması insan haklarına da aykırı görülmektedir. Son dönemde yapılan yeni düzenlemelerle iki yılın altında hapis cezası alanlar için hükmün açıklanması geri bırakılırken; Maddi imkansızlıklar nedeniyle borçlunun 3 ay gibi uzunca bir süre hapse atılması ciddi mağduriyetlere yol açmaktadır.
Vatandaşlarımızın bir kısmı taahhüdü ihlal suçu nedeniyle cezaevine girerken bir kısmı da Jandarma veya Polis ekipleri tarafından yakalanma korkusuyla evlerini veya köylerini terk etmektedirler. Bu duruma düşen vatandaşlar ya hapse atıldıkları ya da hapse atılma korkusuyla kaçak duruma düştükleri için ekonomik hayattan uzaklaşmakta ve borçlarını ödeme güçlerini tamamen kaybetmektedirler.
Bu kanun teklifi ile borcunu ödeme taahhüdünde bulunduğu halde makul bir neden olmaksızın ödeyemeyen vatandaşlara ekonomik bir suça hapis gibi ekonomik olmayan bir yaptırım uygulanması nedeniyle tamamen işin içinden çıkılmaz hal almasının önüne geçmek için hapis cezası yerine borcun %10'u miktarında bir idari para cezası verilmesi öngörülmüştür.
MADDE GEREKÇELERİ
MADDE 1: 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 340. maddesi bir taahhütte bulunulması ve makul bir sebep olmaksızın bu ödemeyi ihlal eden borçlunun "alacaklnın talebi halinde" 3 aya kadar hapis cezasıyla cezalandırılabileceğini öngörmektedir. Bu madde ile borcunu ödeme taahhüdünde bulunduğu halde makul bir neden olmaksızın ödeyemeyen vatandaşlara ekonomik bir suça hapis gibi ekonomik olmayan bir yaptırım uygulanması nedeniyle ülkemizde yaşanan mağduriyetlerin önüne geçmek için hapis cezası yerine borcun %10'u miktarında bir idari para cezası verilmesi sağlanmıştır.
MADDE 2: Yürürlülük maddesidir.
MADDE 3: Yürütme maddesidir.
İCRA VE İFLAS KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TEKLİFİ
MADDE 1: 09/06/1932 tarihli 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 340. maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. BORÇLUNUN ÖDEME ŞARTINI İHLALİ HALİNDE CEZA:
MADDE 340: 111. madde mucibince veya alacaklının muvafakati ile icra dairesinde kararlaştırılan borcu ödeme şartını makul bir sebep olmaksızın ihlal eden borçluya alacaklının şikayeti üzerine borcunun yüzde onu oranında idari para cezası verilir.
MADDE 2: Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3: Bu kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.