Yıldıray Sapan; Çek Kanunu Değişiklik Teklifi

6273 sayılı kanunla karşılıksız çek sonucunda borçluya verilen hapis cezası kaldırılmıştır. Ekonomik krizlerde maddi sıkıntıya giren ve Çek Kanunu'ndaki yaptırımlar nedeniyle hapis cezasına çarptırılan iş insanlarının mağduriyetlerinin çözülmeye çalışılması olumlu bir yaklaşımdır. Tüm iyi niyetine rağmen çekini ödeme güçlüğü çeken bir iş adamını hapisle cezalandırmak, alacaklıları açısından da bir fayda sağlamamaktadır.

Karşılıksız çek borçlusunun hapis yatması ne kadar ağır bir müeyyide ise, şu anda yürürlükte olan kanunların, karşılıksız çek alacaklısının hakkını bir o kadar korumadığı da gerçektir. Bu teklif ile, borçlunun hapishaneler yerine mahkemelerde zaman geçirmesi ve yargının bu konuda daha aktif olmasını sağlayacak düzenlemeler yapılması teklif edilmiştir.

TÜRKİYE BUYUK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIGI'NA

          20.12.2009 tarihli ve 5941 sayılı "Çek Kanunu"nda değişiklik yapılması hakkında kanun teklifi ve gerekçesi ekte sunulmuştur.
Gereğini saygılarımızla arz ederim.

Yıldıray SAPAN
Antalya Milletvekili

GENEL GEREKÇE

          Karşılıksız Çek konusu ve bu konuda uygulanacak müeyyideler son dönemde kamuoyunun gündeminde önemli bir yer teşkil etmektedir. Tartışma, mağduriyet ve çekin güvenilirliği konuları etrafında yoğunlaşmaktadır.

          2012'nin başında TBMM'de görüşülüp, yasalaşan 6273 sayılı kanunla karşılıksız çek sonucunda borçluya verilen hapis cezası kaldırılmıştır. Ekonomik krizlerde maddi sıkıntıya giren ve Çek Kanunu'ndaki yaptırımlar nedeniyle hapis cezasına çarptırılan iş insanlarının mağduriyetlerinin çözülmeye çalışılması olumlu bir yaklaşımdır. Tüm iyi niyetine rağmen çekini ödeme güçlüğü çeken bir iş adamını hapisle cezalandırmak, alacaklıları açısından da bir fayda sağlamamaktadır.

           Ancak burada unutulmamalıdır ki, karşılıksız çek borçlusunun hapis yatması ne kadar ağır bir müeyyide ise, şu anda yürürlükte olan kanunların, karşılıksız çek alacaklısının hakkını bir o kadar korumadığı da gerçektir. Hapis cezasının kaldırıldığı tarihten itibaren geçen bir yıllık zamanda Türkiye'de "karşılıksız çek" sayısı patlamış ve bir yıl önceki rakamın yaklaşık 5 kat fazlasına çıktığı belirlenmiştir.

          Bu kanun teklifi, çekleri ödenmeyen ve sayıları milyonlarla ifade edilen mağdurların sorununun çözülmesi ve çek müessesesinin tekrar itibarını kazanması için hazırlanmıştır. İlgili kanun teklifinde öncelikle bankaların her bir çek yaprağı için uyguladığı karşılığı artırılması önerilmiştir. Bununla birlikte borçlunun hapishaneler yerine mahkemelerde zaman geçirmesi ve yargının bu konuda daha aktif olmasını sağlayacak düzenlemeler yapılması teklif edilmiştir.

ÇEK KANUNU'NDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TEKLİFİ

MADDE 1- 20.12.2009 tarihli ve 5941 sayılı Çek Kanunu'nun 3'üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (a) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
a) Karşılığının hiç bulunmaması hâlinde,
1) Çek bedeli ikibinbeşyüz Türk Lirası veya üzerinde ise ikibinbeşyüz Türk Lirası,
2) Çek bedeli ikibinbeşyüz Türk Lirasının altında ise çek bedelini,

MADDE 2- 20.12.2009 tarihli ve 5941 sayılı Çek Kanunu'nun 3'üncü maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

(10) Karşılıksız çeklerde; alacaklının ikamet ettiği yerdeki mahkemede duruşma yapılır. Bizzat borçlu veya borçlular (ciro edenler dâhil), yanlarında avukatları olsa dahi, kendileri ifade verir. Borçlu, duruşma gününden bir gün önce adliyede, orada bulunduğuna dair imza verir ve her imza için 50 TL harç bedeli yatırır. İfadeye gelmeyenler; polis ya da jandarma marifetiyle bir gün önceden adliye nezaretine getirilir. Tekrarlanan durumlarda hak mahrumiyeti (yurtdışı yasağı, havalimanına giriş yasağı, sürücü belgesine süreli el konulma yasağı) uygulanır.

MADDE 3- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 4- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.